Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jest niezbędna przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę. Wniosek o taką decyzję składa się do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Wniosek o pozwolenie na budowę od 11 lutego również można składać w organach gminnych, a nie jak do tej pory w starostwie.

Aby ją uzyskać należy spełnić odpowiednie warunki:

• Co najmniej jedna sąsiednia działka, dostępna z tej samej drogi publicznej, musi być zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy. Działka sąsiadująca to pojęcie ogólne - może oznaczać tereny w okolicy tworzące jakaś całość. O tym czy działka jest sąsiadująca czy nie postanowią organy wydadzą organy wydające decyzję o warunkach zabudowy.
• Dostęp działki do drogi publicznej (może być przez drogę wewnętrzną, z której korzystanie musi być ustalone w formie umowy lub oświadczenia jej zarządcy, gdy nie można się porozumieć, decyzję czy droga jest konieczna wyda sąd).
• Wystarczające dla planowanej zabudowy uzbrojenie terenu (istniejące lub projektowane).
• Brak konieczności uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne.
• Zgodność z odrębnymi przepisami.